.
Rất nhiều người nghĩ rằng: chỉ khi móc ví mới được gọi là “tiêu tiền”. Nhưng trong thực tế, phần lớn những chi phí làm hao hụt đời sống không hiện ra trên hóa đơn. Không phải mọi cái giá đều được in bằng số. Có những cái giá chỉ thể hiện bằng cảm giác bào mòn, chậm rãi, không ồn ào nhưng thấm rất sâu.
Một buổi ngủ muộn – nhìn qua chẳng tốn gì. Nhưng cái giá thật sự là sự chậm chạp, lờ đờ, khó chịu vào sáng hôm sau. Là việc bạn phải uống thêm ly cà phê thứ hai, lướt mạng nhiều hơn, quyết định kém đi. Là khi mọi việc đáng lẽ làm trong hai tiếng, bạn lê thê ba tiếng vẫn chưa xong. Chi phí ở đây là năng suất và năng lượng – nhưng chẳng ai ghi nó lại, nên bạn tưởng là không có.
Một quyết định bị trì hoãn – cũng không ai thu phí. Nhưng tâm trí bạn thì bị khóa vào cái việc đang lửng lơ đó, khiến bạn không thể tập trung trọn vẹn vào những việc khác. Mỗi lần nghĩ tới, là một lần mệt mỏi âm thầm rỉ ra. Giống như để một ứng dụng chạy ngầm – chẳng thấy hại gì, nhưng pin cứ tụt dần.
Một bữa ăn vội vã, không ngon – nghe như chuyện nhỏ. Nhưng tâm trạng đi xuống, sức khỏe tiêu hóa bị ảnh hưởng, và đôi khi cả buổi chiều làm việc như tụt dốc. Một cuộc hẹn bạn miễn cưỡng đồng ý – tưởng là lịch sự, nhưng cái giá là cảm giác bức bối, thời gian bị chiếm dụng, và cả việc phải gồng mình đóng vai dễ chịu suốt vài tiếng đồng hồ.
Chúng ta dễ thấy các chi phí hiển nhiên: tiền, hóa đơn, vật chất. Nhưng lại rất kém trong việc định giá các yếu tố vô hình: thời gian, năng lượng tinh thần, sự tỉnh táo, lòng tự trọng, các mối quan hệ. Và vì không đo được, nên ta mặc định là… miễn phí.
Nhưng thực tế thì ngược lại: càng không rõ ràng, những cái giá đó càng đắt. Vì bạn không biết lúc nào mình đã chi quá tay. Không biết lúc nào mình đã mất đi sự tự chủ, sự sáng suốt, hay sự thoải mái vốn có. Từng chút từng chút một, đến khi nhìn lại thì thứ duy nhất còn lại là sự kiệt quệ.
Thế nên, người sống kỹ – không phải là người tiết kiệm từng đồng – mà là người hiểu rõ mình đang chi trả cho điều gì. Mỗi lựa chọn trong đời đều có cái giá riêng, kể cả khi bạn không nhìn thấy ngay lúc đó. Chọn lựa khôn ngoan không phải là chọn thứ rẻ nhất, mà là chọn thứ đáng giá nhất – xét trên toàn bộ chi phí mà nó sẽ mang theo: tiền bạc, thời gian, cảm xúc, niềm tin, và cả những hệ lụy gián tiếp.
Thứ nguy hiểm nhất không phải là chi tiêu quá nhiều, mà là không biết mình đang chi cho cái gì. Cuối cùng thì, mỗi lựa chọn đều có cái giá của nó.
Chúc các bạn của tôi luôn thức tỉnh và có những lựa chọn sáng suốt nhất cho cuộc đời mình
Look up dictionary 